Để thấy rác chính là hoa - hoa và rác vốn không hai cũng như khổ đau
làm nên hạnh phúc - phiền não chính là Bồ đề, bạn cần phải trở về với
chính mình để chăm sóc cho đóa hoa tâm hồn được nở rộ và thêm phần hương
sắc.
Trong tâm thức của chúng ta cũng có hai đặc tính căn bản của hoa và rác.
Nghĩa là, khi tâm ý
của bạn đang rong ruổi, phiêu lưu ở một phương trời nào đó, hãy trở về
với tự thân và có mặt trọn vẹn với những gì đang biểu hiện trong đương
tại.
Hoa là biểu tượng cho sự đẹp đẽ, thơm
tho và tươi mát, nên tất cả mọi người đều mong muốn ngắm nhìn, yêu thích
và trân quý. Còn rác là thứ dơ bẩn, hôi hám nên ít ai quan tâm để ý tới
và chỉ muốn dẹp bỏ hoặc loại trừ càng xa, càng tốt. Tuy rác bị đối xử
thiệt thòi như thế, nhưng nó vẫn âm thầm nhận chịu để đóng góp cho đời
những gì tốt đẹp nhất.
Công việc của rác
là làm phân, giúp người làm vườn vun bón những luống hoa, vườn rau, giàn
bầu và nhiều loại cây ăn trái khác được xanh tươi, đơm hoa và kết trái.
Mặt khác, nhờ người nông dân biết sử dụng các loại phân hữu cơ và hạn
chế dùng phân hóa học để chăm bón, trồng trọt, nên rau quả được tăng
thêm phần bổ dưỡng và đảm bảo sức khỏe tốt cho con người.
Do
vậy, rác không hẳn là thứ nhơ nhớp, xấu xa cần phải loại bỏ mà rác có
khả năng âm thầm đóng góp tích cực cho đời sống con người.
Trong
tâm thức của chúng ta cũng có hai đặc tính căn bản của hoa và rác. Ta
có những đức tính tốt như thiện lành, siêng năng, hiền hòa, dễ thương,
tha thứ, biết cảm thông và giúp đỡ cho những ai gặp phải hoàn cảnh khó
khăn, thiếu thốn. Điểm tích cực ấy tượng trưng cho bông hoa tươi mát,
đẹp đẽ vốn có ở nơi mỗi con người. Và khi tâm ta được nhẹ nhàng, an ổn
và hạnh phúc thực sự, đó chính là đóa hoa tâm hồn trong ta nở rộ và thơm
ngát.
Còn ngược lại, khi tâm ý tham lam,
buồn giận, sợ hãi, ghen tị, trách móc, ích kỷ thì mảnh vườn tâm kia đang
sinh trưởng nhiều loại cỏ dại và rác rến. Vì thế, người tu phải biết
cách chăm sóc vườn tâm của mình để mỗi ngày những hoa trái thương yêu,
hiểu biết, giúp đời… được sum suê, nở rộ và tỏa ngát hương.
Chúng
ta thừa biết rằng, một bông hoa có mặt phải nhờ vào nhiều yếu tố khác
kết hợp lại mới hình thành như đất, nước, phân xanh, không khí, ánh sáng
mặt trời, người chăm sóc, v.v… Bông hoa không thể hiện hữu đơn độc lẻ
loi mà nó cần phải nương tựa vào nhau để sinh khởi và tồn tại. Nếu một
ai đó chỉ thích ngắm nhìn phía trên của bông hoa, nhưng lại cắt bỏ bộ
phận gốc rễ nhơ nhớp ở phía dưới thì đóa hoa tươi thắm đó chỉ được tồn
tại vài ngày rồi sẽ nhanh chóng khô héo và úa tàn.
Do
vậy, phân rác rất cần thiết và quan trọng không thể thiếu đối với hoa,
và đời sống con người. Trong tâm thức của chúng ta cũng tương tự như
thế, có khá nhiều rác rưởi phiền não như tham lam, giận hờn, trách móc,
lo sợ, đố kị, phân biệt, buồn chán, v.v… Những hạt giống tiêu cực này ẩn
tàng trong chiều sâu tâm thức của ta, khi đủ điều kiện thì chúng sẽ
hiện hành và chi phối lên đời sống con người, tạo ra nhiều thống khổ,
bất an.
Tuy nhiên, nếu ta biết cách tu tập
và chuyển hóa thì rác phiền não kia cũng sẽ trở thành bông hoa thanh
khiết, thơm tho và lan tỏa hương thơm để hiến tặng cho cuộc đời. Ngược
lại, nếu ta không biết vun bón, tưới tẩm cho hoa mỗi ngày thì nó rất mau
chóng héo hon và tàn lụi. Đối với con người cũng vậy, có nhiều khi ta
đang hạnh phúc bên cạnh người thân yêu của mình và được người thương
nuông chiều, quý trọng. Nhưng nếu ta vẫn cứ mãi hờ hững và không biết
quan tâm chăm sóc, trân quý với những gì mình đang có thì một ngày nào
đó hạnh phúc tự động cất cánh bay xa để lại sự trống vắng, lẻ loi và
buồn tủi. Sự thật này đã và đang xảy ra, nếu không nhanh chóng tỉnh thức
để chuyển hóa thì khó tránh khỏi bất an, đổ vỡ.
Thực
ra, phiền não khổ đau chỉ biểu hiện khi tâm ta bị màn vô minh che lấp,
bị chi phối bởi sự điều động của bản ngã tham sân si. Khi đối duyên xúc
cảnh xảy ra thì bản ngã lập tức phản kháng và loại trừ đối tượng (giận),
hoặc muốn chiếm hữu những gì mà nó ưa thích (tham). Lối mòn phản ứng
này bóp méo hiện thực theo nhận thức chủ quan, nên cái nhìn trung thực
không thể hiển bày. Từ đó, ta không thấy rác là điều kiện tất yếu để làm
nên hoa, cũng như đối diện với khổ đau sẽ giúp con người thấu hiểu được
bản chất đích thực của cuộc sống.
Vì
không nhận ra được bài học quý giá và thiết thực từ khổ đau, nên ta
thiếu khả năng chuyển hóa đau khổ của tự thân cũng như thông cảm và chia
sẻ tình thương yêu đến cho những ai gặp phải hoàn cảnh éo le, trắc trở.
Ví như trong một cái thùng chứa đựng rác dơ bẩn, trong đó có những hạt
ngọc vô cùng quý giá, nếu ta cho rằng, thùng rác quá bẩn mà không chịu
đưa tay vào để lấy ngọc ra thì thật dại khờ và uổng phí biết bao. Có thể
nói rằng, thói quen loại trừ và phản kháng lại hiện thực là một trong
những nguyên nhân căn bản tạo ra đau khổ.
Sống
trên cuộc đời này, không có người nào mong muốn khó khăn xảy đến với
mình cả, nhưng khổ nỗi nó không ngoại lệ cho bất cứ một ai. Từ người
giàu sang quyền quý cho đến kẻ bần cùng thiếu thốn, đều có những nỗi khổ
niềm đau dù ít hay nhiều, đó là sự thật. Tuy nhiên, nếu bạn biết nuôi
dưỡng và giữ gìn tâm luôn định tĩnh và trong sáng thì chẳng bị vướng kẹt
vào bất cứ điều kiện gì xảy ra đối với bạn.
Khi
cái thấy thanh tịnh phát hiện ra các tri giác sai lầm, tính toán của
bản ngã tham sân si, lúc bấy giờ bạn tự do ngắm nhìn vẻ đẹp của dòng
sông, đồi núi, cỏ cây và hoa lá, mà không còn bị lệ thuộc vào các ý niệm
tham đắm, chiếm hữu hoặc ghét bỏ.
Tất cả
các hiện tượng, sự vật trong vũ trụ này luôn luôn thay đổi và mới mẻ.
Bạn không thể nắm bắt hoặc ước hẹn bất cứ cái gì cho tự thân cả. Công
việc của bạn là tiếp xúc với cái thực tại bây giờ và ở đây. Không lấy
những quan niệm, định kiến trong quá khứ để áp đặt lên hiện thực. Sự
việc đang diễn biến ra như thế nào thì tùy vào đó để hành xử cho phù
hợp, không cần phải rập khuôn theo những đường lối, tư duy của người
khác.
Nếu bạn sống trọn vẹn với nội dung
này, bạn sẽ có mối quan hệ tốt đẹp với mọi người chung quanh mà không
gây tổn thương cho bất cứ một ai, dù nó bé nhỏ như con sâu hay con kiến.
Khi tâm tư bạn thông suốt và trải lòng ra như thế, bạn sẽ có cái nhìn
mới mẻ và trung thực ở bất cứ mọi lĩnh vực nào của đời sống.
Để
thấy rác chính là hoa - hoa và rác vốn không hai cũng như khổ đau làm
nên hạnh phúc - phiền não chính là Bồ đề, bạn cần phải trở về với chính
mình để chăm sóc cho đóa hoa tâm hồn được nở rộ và thêm phần hương sắc.
Nghĩa là, khi tâm ý của bạn đang rong ruổi, phiêu lưu ở một phương trời
nào đó, hãy trở về với tự thân và có mặt trọn vẹn với những gì đang biểu
hiện trong đương tại.
Mỗi khi thân tâm và
hoàn cảnh hiện tại được thắp sáng, bạn sẽ thấy rõ mối tương giao tất
yếu giữa bản thân mình đối với đời sống, giữa rác và hoa. Từ đó, bạn
không còn ghét bỏ, tránh né hoặc loại trừ bất cứ điều gì cả, vì bạn đã
biết cách chuyển hóa rác trở thành hoa - biến khổ đau và những gì không
vừa ý trở nên an vui và hạnh phúc.
Viên Ngộ